Sữa là nguồn dinh dưỡng không thể thiếu đối với trẻ nhỏ đặc biệt là trẻ sơ sinh. Vậy loại sữa nào tốt nhất cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ? Hãy cùng tham khảo bài viết dưới đây để có thêm nhiều thông tin cho mẹ trong việc chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ bằng sữa.
Nói đến nguồn sữa tốt nhất cho trẻ sơ sinh chúng ta sẽ nghĩ ngay đến nguồn sữa mẹ. Trong rất nhiều hoàn cảnh thì sữa mẹ vẫn luôn là nguồn sữa quý, có giá trị dinh dưỡng cao được nhiều bác sĩ, chuyên gia khuyên dùng. Tuy nhiên hiện nay có rất nhiều loại sữa công thức dành cho trẻ sơ sinh với thành phần gần giống như sữa mẹ có thể hỗ trợ thay thế sữa mẹ trong những trường hợp trẻ không thể bú mẹ hoặc bổ sung thêm giúp trẻ nhanh tăng cân.
Chế độ ăn của người mẹ sẽ quyết định đến thành phần sữa cũng như hàm lượng các dưỡng chất có trong sữa như vitamin A, vitamin D, vitamin nhóm B, i-ốt, các acid béo thiết yếu và acid béo nhiều nối đôi DHA… Do đó, sữa của mỗi người mẹ đều khác nhau và cũng không có một loại sữa công thức nào có thể giống hoàn toàn với sữa mẹ.
Sữa mẹ có khả năng biến đổi công thức theo từng quá trình cho con bú, thậm chí trong mỗi lần ăn của bé. Sữa mẹ có thể thay đổi theo thời tiết và giới tính của bé để có thể đáp ứng tốt nhất cho nhu cầu phát triển của bé.
Sữa mẹ thay đổi theo từng giai đoạn
Sữa non (5 ngày đầu sau khi sinh): Sữa non chứa ít chất béo nhưng lại giàu protein để giúp bé phát triển một cách nhanh chóng, có màu vàng, được tiết ra với số lượng nhỏ chuẩn bị bước vào giai đoạn cho con bú thực sự. Sữa non đặc biệt chứa nhiều kháng thể và các yếu tố bảo vệ bé khỏi các bệnh tiêu chảy hay nhiễm trùng, vì thế mà nó còn được gọi là “Sữa miễn dịch”.
Sữa chuyển tiếp (từ 5 đến 14 ngày sau khi sinh): là lượng sữa được tiết ra trong giai đoạn ngay sau khi sữa non hết và trước khi sữa trưởng thành bắt đầu được hình thành. Thành phần dinh dưỡng của sữa chuyển tiếp dần trở nên giống sữa trưởng thành và số lượng sữa tăng lên nhiều hơn.
Sữa trưởng thành (khoảng hai tuần sau khi sinh): là lượng sữa có chứa khoảng một nửa các protein có trong sữa non và chứa nhiều chất béo hơn sữa non.
Sở dĩ, sữa mẹ thay đổi theo từng giai đoạn phát triển của trẻ bởi trong những tháng đầu đời tốc độ tăng trưởng của bé sẽ giảm dần vì vậy hàm lượng ptotein trong sữa mẹ cũng sẽ giảm theo để đáp ứng phù hợp với nhu cầu tăng trưởng của bé.
Sữa mẹ thay đổi theo thời tiết
Khi trẻ bắt đầu bú mẹ lần đầu tiên thì lượng nước nước trong sữa sẽ làm dịu cơn khát của bé. Trong những lần cho con cho bú, hàm lượng chất béo và năng lượng tăng dần và đạt mức cao nhất vào cuối cữ bú nhằm thỏa mãn cơn đói của bé.
Khi thời tiết nóng, nước sữa được tiết ra tương đối nhiều hơn bình thường để cho bé có đủ nước, tránh để cho bé bị thiếu nước trong điều kiện nắng nóng.
Sữa mẹ thay đổi theo giới tính
Nếu con của bạn là một bé trai thì sữa mẹ sẽ có năng lượng lớn hơn 25% so với những mẹ sinh bé gái. Đây là kết quả sau một cuộc khảo sát và nghiên cứu của USDA, một tổ chức bảo vệ trẻ sơ sinh của Cộng hòa liên bang Hoa Kỳ.
Để biết chính xác sữa nào tốt nhất cho trẻ sơ sinh các mẹ có thể tham khảo thêm một số lợi ích của sữa mẹ sau đây:
Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng được xem là đầy đủ và cân bằng cho sự phát triển bình thường của bé. Ngoài ra, sữa mẹ còn hỗ trợ cho sự phát triển hệ miễn dịch của bé, giúp bé phát triển một cách khỏe mạnh.
Trong sữa mẹ có nhiều vi khuẩn có lợi, đường oligosaccharide, hàm lượng đạm whey cao và đường lactose… cùng với hệ vi khuẩn khỏe mạnh trong đường ruột của bé là những yếu tố giúp phát triển một hệ miễn dịch khỏe mạnh, có thể bảo vệ trẻ nhỏ chống lại các vi khuẩn trên diện rộng.
1. Chất béo
Chất béo là thành phần quan trọng và chủ yếu nhất có trong sữa mẹ, bao gồm các thành phần như omega-3, DHA, AA giúp trẻ phát triển trí não toàn diện. Trong chất béo này cũng chứa men tiêu hóa mỡ lipase giúp tiêu hóa dễ hơn, hạn chế đầy hơi, chướng bụng.
Hàm lượng trong sữa mẹ có thể tự điều chỉnh theo nhu cầu của trẻ. Trong sữa đầu, để giúp trẻ giải tỏa cơn khát, sữa mẹ đa phần là nước và chỉ chứa một lượng nhỏ chất béo. Càng về sữa cuối hàm lượng chất béo càng tăng để cung cấp đủ dưỡng chất cho trẻ. Trẻ càng lớn thì hàm lượng chất béo trong sữa mẹ càng giảm.
2. Protein
Protein trong sữa mẹ tồn tại ở dạng huyết thanh rất mềm mại, dễ hấp thu, dễ tiêu hóa và rất giàu yếu tố tăng trưởng, giúp trẻ phát triển trí não và thể chất toàn diện.
Trong protein này cũng chứa lysozyme có công dụng kháng khuẩn, giúp trẻ chống lại các tác nhân gây bệnh ngoài môi trường. Ngoài ra, protein gây buồn ngủ trong sữa mẹ cũng là lý do khiến trẻ ngủ quên trong và sau khi bú.
3. Cacbohydrat
Có 2 loại cacbohydrat quan trọng và chủ yếu nhất trong sữa mẹ là Lactose và Oligosaccharide. Vai trò chính của chúng là hỗ trợ sự phát triển của não bộ, đồng thời giúp trẻ có được một hệ đường ruột khỏe mạnh, tiêu hóa và hấp thu tốt.
4. Thành phần kích thích miễn dịch
Thành phần sữa mẹ này là yếu tố chính giúp trẻ khỏe mạnh và chống lại các tác nhân gây bệnh từ môi trường.
Ở mỗi cữ bú bé có thêm được hàng triệu bạch cầu sống từ sữa mẹ và các globin miễn dịch. Khi bé bị các vi trùng hay vi khuẩn tấn công, các chất này sẽ đóng vai trò như một chiếc khiên chống lại chúng, bảo vệ trẻ lớn lên khỏe mạnh.
5. Vitamin và khoáng chất
Trong sữa mẹ có chứa nhiều sắt, canxi và selen, tất cả đều là các chất dễ hấp thu. Chúng không chỉ cho trẻ một bộ xương và răng chắc khỏe, một hệ miễn dịch khỏe mạnh mà còn hỗ trợ rất nhiều cho sự phát triển trí não.
6. Men và hormone
Men và hormone trong sữa mẹ giúp trẻ có đường ruột khỏe mạnh bởi hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh vẫn chưa hoàn thiện. Bao gồm men tiêu hóa lipase, amylase, hormone prolactin, thyroid, oxytocin có vai trò tăng sức khỏe của đường ruột, cân bằng sinh hóa.
Các loại men và hormone này có ảnh hưởng đến mùi vị của sữa mẹ, khi mẹ thay đổi khẩu phần ăn uống chúng sẽ thay đổi theo, việc này giúp bé dần dần làm quen với những thực phẩm khác nhau trong cuộc sống. Đây được xem là câu trả lời tối ưu nhất cho câu hỏi sữa nào tốt nhất cho trẻ sơ sinh.
Dù biết rằng sữa mẹ là nguồn sữa quý giá giúp trẻ phát triển toàn diện nhất nhưng vẫn có nhiều trường hợp mẹ không thể cho trẻ bú mẹ hòa toàn hoặc không thể cho con bú.
Một số trường hợp cụ thể như:
Mẹ bị thiếu sữa, tắc sữa
Mẹ bị bệnh lây nhiễm nên không thể cho con bú
Mẹ và bé không thể gần nhau
Trẻ sinh non thiếu tháng cần bổ sung nguồn sữa nhiều hơn
Em bé không tăng cân trong quá trình phát triển bình thường
Mẹ sinh đa thai (sinh đôi, sinh ba,…)
Nếu bạn đã từng đi mua sữa công thức tại siêu thị hoặc các cửa hàng sữa, bạn sẽ thấy rằng, có vô vàn các loại sữa công thức khác nhau. Tuy nhiên, về cơ bản, sữa công thức có 3 dạng cơ bản, bao gồm:
Thành phần của các loại sữa công thức cũng rất khác nhau. Nhưng về cơ bản sẽ có thể có:
Sữa bò: thường sẽ được bổ sung thêm sắt và sẽ thích hợp cho bé trong đa số các trường hợp
Sữa đậu nành: cũng được bổ sung thêm sắt và là lựa chọn tốt cho những trẻ bị dị ứng với lactose hoặc trong trường hợp cha mẹ trẻ không muốn trẻ ăn các sản phẩm có nguồn gốc từ động vật. Bạn cũng nên chú ý rằng, rất nhiều trẻ bị dị ứng với sữa bò cũng sẽ bị dị ứng với sữa công thức có bản chất sữa đậu nành.
Sữa công thức ít gây dị ứng: đây là một dạng sữa dễ tiêu hóa hơn và là lựa chọn thích hợp cho những trẻ bị dị ứng sữa bò và sữa đậu nành.
Một số loại sữa công thức đặc biệt sẽ được sử dụng cho trẻ sinh non hoặc trẻ có cân nặng sơ sinh thấp.
Vì có rất nhiều lựa chọn, nên việc chọn được loại sữa công thức thích hợp với trẻ có thể sẽ khiến bạn đau đầu. Bạn hãy chọn những loại sữa phù hợp với thói quen ăn uống của gia đình, phù hợp với kinh tế gia đình và nhu cầu của trẻ. Nếu trẻ thử uống và thấy không hợp, bạn có thể đổi loại khác. Bác sỹ nhi khoa cũng có thể sẽ giúp bạn tìm ra loại sữa thích hợp, dựa vào tiền sử bệnh tật của trẻ.
Là cha mẹ, ai cũng muốn cho con mình những điều tốt nhất. Và việc lựa chọn loại sữa nào tốt nhất cho trẻ sơ sinh cũng phụ thuộc vào từng trường hợp và điều kiện sức khỏe của người mẹ.
Nếu việc bổ sung sữa ngoài là việc bạn cảm thấy có hiệu quả hơn hoặc phù hợp với hoàn cảnh của bạn, bạn có thể thử nghiệm việc cho bé dùng sữa ngoài. Bác sỹ nhi khoa có thể sẽ giúp bạn đối mặt với những khó khăn trong quá trình này và giúp bạn lên kế hoạch để thực hiện dễ dàng hơn.
Tìm cách quản lý nhân sự chuyên môn cao luôn là một thách thức lớn…
Dạy kỹ năng sống cho trẻ 4 tuổi tại nhà là một cách tuyệt vời…
Kinh nghiệm chọn trường mầm non cho con là một trong những mối quan tâm…
Dạy kỹ năng sống cho trẻ 4 tuổi là một nhiệm vụ quan trọng giúp…
Cách sắp xếp công việc hiệu quả không chỉ giúp tăng năng suất làm việc…
Cách xây dựng văn hóa doanh nghiệp không chỉ là yếu tố cốt lõi giúp định…