Trong hai thập kỷ qua, giáo dục STEM đã trở nên phổ biến ở Mỹ và một số quốc gia trên thế giới. Vậy giáo dục STEM là gì? Điểm mạnh và hạn chế? Chúng ta có thể học được gì từ giáo dục STEM, đặc biệt trong bối cảnh xây dựng chương trình giáo dục phổ thông mới? 

Giáo dục STEM là gì?

STEM là một chương trình giảng dạy dựa trên ý tưởng sử dụng cách tiếp cận liên ngành để truyền đạt kiến ​​thức và kỹ năng trong các lĩnh vực khoa học tự nhiên, công nghệ, kỹ thuật và toán học. Học sinh có thể áp dụng nó để giải quyết các vấn đề hàng ngày. Thay vì giảng dạy cả bốn môn học dưới dạng các môn học riêng lẻ và độc lập, STEM kết hợp chúng thành một mô hình học tập gắn kết dựa trên ứng dụng thực tế.

Có thể nói, giáo dục STEM không nhằm mục đích biến học sinh trở thành nhà toán học, nhà khoa học, kỹ sư hay kỹ thuật viên mà chủ yếu trang bị cho họ những kiến ​​thức và kỹ năng để làm việc và phát triển trong thế giới công nghệ hiện đại ngày nay.

Nói một cách đơn giản, sinh viên được trang bị các kỹ năng kỹ thuật có thể tạo ra các đồ vật và hiểu được quy trình sản xuất. Học sinh phải có khả năng phân tích, tổng hợp và kết hợp.

3 thế mạnh của giáo dục STEM

Trước hết: Giáo dục STEM là phương pháp giáo dục tích hợp theo hướng tiếp cận liên ngành và thông qua thực hành, ứng dụng. Thay vì giảng dạy bốn môn học như những môn học riêng biệt, rời rạc, STEM kết hợp chúng thành một mô hình học tập gắn kết dựa trên các ứng dụng thực tế. Bằng cách này, học sinh học kiến ​​thức khoa học và học cách áp dụng kiến ​​thức này vào thực tế.

Thứ hai, giáo dục STEM nhấn mạnh đến việc giáo dục và phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề ở học sinh. Trong mỗi bài học theo chủ đề STEM, học sinh phải đối mặt với một tình huống với một vấn đề thực tế cần được giải quyết về mặt kiến ​​thức khoa học.

Để giải quyết vấn đề này, học sinh cần nghiên cứu, kiểm tra kiến ​​thức chuyên môn liên quan đến vấn đề (thông qua sách giáo khoa, tài liệu học tập, thiết bị thí nghiệm, thiết bị kỹ thuật) và sử dụng nó để giải quyết vấn đề đặt ra.

Thứ ba, giáo dục STEM thúc đẩy một phong cách học tập mới cho học sinh, đó là học tập sáng tạo. Khi đặt học sinh vào vai nhà phát minh, các em phải nắm được bản chất của kiến ​​thức. anh ta phải biết mở mang kiến ​​thức. Từ đó học sinhbiết cách sửa chữa và phục hồi chúng cho phù hợp với tình huống vấn đề mà học sinh cần giải quyết.

Học sinh thực hành kỹ thuật theo chương trình học STEM

>>> Phương pháp tích hợp STEM vào chương trình học của trường quốc tế Việt Úc

Hạn chế của chương trình học STEM

Thứ nhất: Rõ ràng việc khai thác và vận dụng thế mạnh của giáo dục STEM là rất hữu ích và cần thiết đối với giáo dục phổ thông nước ta, nhưng trong điều kiện đất nước hiện nay về trình độ, năng lực của đội ngũ giáo viên cao cấp, cơ sở vật chất của trường học, điều kiện kinh tế xã hội của các nơi,… trở thành điều không dễ dàng.

Thứ hai, vấn đề tích hợp và phát triển năng lực giải quyết các vấn đề thực tiễn đang là bài toán khó đối với giáo viên hiện nay. Thực tế có nhiều căng thẳng trong các trường học. Có thể nói, giáo dục STEM mới chỉ được triển khai ở một số trường phổ thông nhằm thu hút nhiều học sinh tham gia một cuộc thi theo chủ đề (hoặc sản phẩm cụ thể).

Thứ ba: Cách kiểm tra, đánh giá trong các kỳ thi phải tương thích với các nguyên tắc cơ bản của đào tạo STEM. Tuy nhiên, với suy nghĩ chỉ học những điều để thi đang là rào cản lớn trong việc đưa giáo dục STEM vào các trường phổ thông.

Thứ tư: Nhiều người đang nói nhiều về “khoa học dữ liệu”, về “trí tuệ nhân tạo”, về “tư duy máy tính”, về “tự động hóa”, về “người máy”, về những công việc sẽ mất đi trong sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật. Thời đại của cuộc cách mạng công nghiệp,…

Kết,

Chương trình học STEM không phải về lập trình và chế tạo người máy. Và giáo dục phổ thông không thể được tích hợp hoàn toàn vào khoa học dữ liệu. Việc nuôi dạy học sinh phải xoay quanh hai trục là: Phát triển tư cách con người và những giá trị nhân văn cao cả với hai nhân vật trung tâm là người thầy và người trò.